Zakażenia pierwotniakowe są najrzadszymi (w porównaniu z zakażeniami bakteryjnymi i grzybiczymi) infekcjami intymnymi. Najczęstszą chorobę z przenoszonych drogą płciową o podłożu pierwotniakowym wywołuje rzęsistek pochwowy. Czym są infekcje pierwotniakowe i jak się objawiają? Jak je odróżnić od innych rodzajów infekcji intymnych? Jakie leki stosować? Wyjaśniamy.
Pierwotniaki są kolejnym patogenem (oprócz bakterii i grzybów) wywołującym choroby układu moczowo-płciowego. Najpopularniejszy w tej grupie jest rzęsistek pochwowy (łac. Trichomonas vaginalis), jednokomórkowy pierwotniak, pasożyt. U kobiet bytuje najczęściej w pochwie, w kanale szyjki macicy i w pęcherzu moczowym, a u mężczyzn – w cewce moczowej, w gruczole krokowym i w pęcherzykach nasiennych.
Co to są infekcje pierwotniakowe?
Według WHO, rzęsistkowica jest jedną z czterech najczęściej diagnozowanych każdego roku chorób wenerycznych na świecie. Przenosi się drogą płciową lub (rzadziej) przez kontakt z zainfekowanymi przedmiotami, przez używanie wspólnych ręczników, gąbek czy urządzeń sanitarnych.
Dowiedz się więcej o innych rodzajach infekcji intymnych – infekcje bakteryjne
Objawy infekcji pierwotniakowych
U niektórych zakażonych infekcja może przebiegać bezobjawowo, u innych objawy rzęsistkowicy obejmują:
- u kobiet – żółto-zielone pieniste upławy o nieprzyjemnym, charakterystycznym zapachu; ponadto świąd i pieczenie pochwy, bolesność w okolicy cewki moczowej, potrzeba częstego oddawania moczu;
- u mężczyzn – obfity (ropny lub śluzowy) wyciek z cewki moczowej, któremu towarzyszy świąd i ból, parcie na pęcherz i pieczenie podczas oddawania moczu, rozwija się zapalenie napletka, żołędzi, cewki moczowej oraz zapalenie gruczołu krokowego.
Sprawdź, jakie są najczęstsze objawy infekcji intymnych – omówienie
Niektóre symptomy łatwo pomylić z innymi infekcjami intymnymi. Różnica tkwi w wyglądzie i zapachu wydzieliny: w grzybicy pochwy upławy są bezwonne i serowate; w infekcji bakteryjnej – są białe lub szarawe o charakterystycznym rybim zapachu; w infekcji pierwotniakowej – są pieniste i zielono-żółtawe.
Dowiedz się więcej: Przyczyny infekcji intymnych, czyli jak można zachorować
Diagnoza i rozpoznanie infekcji pierwotniakowych
Diagnostyka pierwotniakowej infekcji pochwy rozpoczyna się od wywiadu i badania fizykalnego u specjalisty. Lekarz może zmierzyć pH pochwy, a następnie – zlecić badania mikroskopowe i mikrobiologiczne wydzieliny pobranej z pochwy, a u mężczyzn – z cewki moczowej. Przy zauważeniu pierwszych objawów infekcji intymnej warto udać się na konsultację do specjalisty, samodzielna diagnoza jest trudna i niezalecana.
Dowiedz się więcej: Rodzaje infekcji intymnych – infekcja grzybicza
Leczenie infekcji pierwotniakowych
Prawidłowe rozpoznanie patogenu wywołującego infekcję intymną pozwala na wdrożenie skutecznego leczenia, przynoszącego szybką ulgę od nieprzyjemnych objawów, często utrudniających codzienne funkcjonowanie. Leczenie zakażeń pierwotniakowych przenoszonych drogą płciową przebiega jednocześnie u obojga partnerów seksualnych. To ważne, aby uniknąć nawrotów choroby. Podczas terapii należy powstrzymać się od współżycia.
Przeczytaj: Jak pozbyć się infekcji intymnej? Sprawdzone metody leczenia
W leczeniu pierwotniakowych infekcji intymnych stosuje się leki z metronidazolem lub tynidazolem. Zazwyczaj wystarczy jednorazowe doustne podanie. W terapii skuteczne są też leki dostępne bez recepty do stosowania miejscowego. Jodowany powidon w globulkach dopochwowych BETADINE® VAG jest lekiem na infekcje intymne o szerokim spektrum działania – zwalcza bakterie, grzyby, wirusy oraz pierwotniaki, a także zapobiega nawrotom. Już pierwsza aplikacja przynosi odczuwalną ulgę od przykrych dolegliwości.
Jak zapobiegać infekcjom pierwotniakowym?
Zasady zapobiegania intymnym infekcjom pierwotniakowym, w tym najczęściej występującej rzęsistkowicy pochwy i cewki moczowej, są analogiczne do zaleceń w innych chorobach wenerycznych i obejmują:
- szczególną dbałość o higienę intymną (nieodpowiednie lub zbyt intensywne zabiegi higieniczne są równie niekorzystne), używanie tylko własnych ręczników, środków higienicznych czy gąbek,
- unikanie przygodnych stosunków seksualnych,
- korzystanie z antykoncepcji barierowej, np. prezerwatyw.
Warto zdawać sobie sprawę, że nawet partner seksualny, u którego nie występują objawy, może być nosicielem patogenu.
Rzęsistek pochwowy. Jak można się zarazić?
Rzęsistkowicą można się zarazić przez kontakty seksualne lub używanie wspólnych ręczników i przyborów higienicznych z osobą zarażoną. Infekcja może przebiegać bezobjawowo, a nosiciel może nie zdawać sobie sprawy, że zaraża. Świadomość ryzyka i regularne badania kontrolne są ważne w profilaktyce i zakażaniu kolejnych osób.
Betadine® VAG (Polyvidonum iodinatum). Skład, postać i dawka substancji czynnej: Globulki, każda globulka zawiera 200 mg jodowanego powidonu. Jednolita globulka koloru brązowo-czerwonego o kształcie torpedy, długości około 33 mm i średnicy około 12 mm. Wskazania do stosowania: Leczenie zakażeń pochwy. Podmiot odpowiedzialny: Egis Pharmaceuticals PLC, Keresztúri út 30-38, 1106 Budapeszt, Węgry. Lek wydawany bez recepty. Dodatkowych informacji o leku udziela: EGIS Polska Sp. z o.o., ul. Komitetu Obrony Robotników 45D, 02-146 Warszawa, tel. +48 22 41 79 200, faks +48 22 41 79 292. www.egis.pl [06.2023]
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.
Bibliografia
- Kochan P., Mikroflora fizjologiczna pochwy a stany zapalne pochwy i najczęstsze zakażenia przenoszone drogą płciową. Propozycja nowego podejścia do diagnostyki i leczenia, Wydawnictwo Medyczne 26.07.2018, online: https://www.forumginekologii.pl/artykul/mikroflora-fizjologiczna-pochwy-a-stany-zapalne-pochwy-i-najczestsze-zakazenia-przenoszone-droga-plciowa-propozycja-nowego-podejscia-do-diagnostyki-i-leczenia [dostęp 24.04.2024].
- Sexually transmitted infections (STIs), World Health Organization 10.02.2023, online: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/sexually-transmitted-infections-(stis) [dostęp 24.04.2024].
- Choroszy-Król I., Choroby przenoszone drogą płciową, Family Medicine & Primary Care Review 2011; 13(2): 287–291.
- Petrin D, Delgaty K, Bhatt R, Garber G. Clinical and Microbiological Aspects of Trichomonas vaginalis. Clinical Microbiology Reviews 1998; 11(2), https://doi.org/10.1128/cmr.11.2.300 [dostęp 24.04.2024].
