Różnego rodzaju infekcje związane z okolicami intymnymi to nierzadko występujące zjawisko. Borykają się z nim kobiety na całym świecie, a zakażenia intymne i objawy jakie wywołująmogą wpływać na codzienne funkcjonowanie i jakość życia. Często bagatelizowane przez pacjentki może prowadzić do wielu nieprzyjemnych konsekwencji.
Jako że tematy związane z układem płciowym są często krępujące to wiele zapaleń intymnych i ich objawy pozostaje bez koniecznego leczenia. Skutkiem tego może być m.in. dyskomfort, rozwój miejscowych stanów zapalnych, bezpłodność, a w skrajnych przypadkach nawet śmierć. Istotne jest to, aby po zauważeniu u siebie objawów od razu rozpocząć leczenie. Należy też pamiętać, że nie wszystkie choroby intymne dają objawy, a infekcja intymna bez objawów może również wyrządzić wiele szkód w organizmie.
Rodzaje chorób i infekcji intymnych
Rozmaite czynniki mogą prowadzić do infekcji. Wiele z nich związanych jest z zaburzeniem homeostazy w układzie rozrodczym. Ocenia się, że prawie każda kobieta, co najmniej raz w życiu przebyła infekcję bakteryjną lub grzybiczą pochwy. Zapalenia narządów płciowych kobiet mogą być wywołane przez czynniki wewnętrzne i zewnętrzne, które zmieniają florę bakteryjną pochwy. Do czynników wewnętrznych zaliczamy:
- stan zdrowia – osłabienie układu odpornościowego w wyniku np. złego odżywiania, chorób czy wpływu środowiska;
- choroby przewlekłe – np. cukrzyca;
- wiek kobiety -na zakażenie grzybicą pochwy najbardziej narażone są kobiety w wieku 17-35 lat.
Do czynników zewnętrznych zaliczamy:
- zachowania seksualne – większa liczba partnerów seksualnych zwiększa ryzyko przenoszenia chorób drogą płciową bądź pozapłciową;
- higiena – zaniedbanie higieny osobistej prowadzi do rozwoju drobnoustrojów, zaś nadmierna higiena pozbywa pochwę naturalnej flory bakteryjnej.
Najczęściej rozpoznaje się zakażenia bakteryjne – (w zależności od źródeł od 20% do nawet powyżej 60%), następnie zakażenia grzybami typu Candida (17% – 39%) i infekcje wywołane Trichomonas- rzęsistkowicem pochwowym (4% – 30%). Istotne jest określenie przyczyny infekcji, aby uniknąć jej nawrotów.
Objawy infekcji intymnych – pierwsze symptomy
Pierwsze objawy infekcji intymnej, takie jak: zaburzenia oddawania moczu, bolesne stosunki, świąd bądź pieczenie okolic intymnych oraz zaczerwienienie pochwy mogą sugerować występowanie zakażenia patogenami.
Bakteryjne zapalenie pochwy (bacterial vaginosis, BV) to jeden z najczęstszych powodów zakażeń. Spowodowany brakiem równowagi flory bakteryjnej prowadzi do wzrostu bakterii beztlenowych. Często jego przyczyną są bakterie z rodzaju Gardnerella vaginalis, które wypierają korzystne bakterie Lactobacillus. Jest to infekcja intymna bakteryjna. Objawy jakie wywołuje to wodniste i szarawe, zielonkawe lub żółtawe upławy. Często występuje obfita, szaro-biała, wydzielina w pochwie, o specyficznym „rybim zapachu”, który nasila się po stosunku i w czasie miesiączki.
W przypadku zakażeń grzybiczych mogą także pojawić się białe, grudkowate (serowate) upławy. Ta grzybicza infekcja bakteryjna i objawy jakie powoduje najczęściej spowodowana jest przez grzyba Candida albicans. Występują naturalnie w pochwie, lecz w związku z zaburzeniem prawidłowych warunków może dojść do ich nadmiernej proliferacji. Oprócz tego, należy zwrócić też uwagę na to, że grzybica okolic intymnych ma objawy na które możemy nie zwracać na początku uwagi – na przykład można odczuwać dyskomfort podczas kąpieli.

Ponadto może być wiele innych powodów infekcji intymnych.
W zależności od tego jakie mamy zakażenie intymne, objawy mogą być różne. Rzęsistkowicę (chorobę wywoływaną przez pasożyta – trichomonas vaginalis) charakteryzują pieniste, żółto-zielonkawe upławy (dotyczy około 10-30% zainfekowanych pacjentek). Występowanie wieloogniskowych, drobnych pęcherzyków z sączącymi się uszkodzeniami naskórka oraz gorączką mogą wskazywać na zarażenie się wirusem HSV, prowadzącym do opryszczki płciowej. Pojawienie się grzebieniowatych bądź brodawkowatych narośli na kroczu, sromie, pochwie czy też szyjki macicy może świadczyć o infekcji kłykcin kończystych (condylomata acuminata). Chlamydia trachomatis ma podobne objawy do typowych zakażeń układu płciowego, lecz na skutek jej nieleczenia mogą spotkać pacjentkę poważne powikłania takie jak problemy z zajściem w ciążę czy wystąpienie ciąży pozamacicznej. Innymi chorobami mogą być: rzeżączka (spowodowana przez Neisserię gonorrhoeae) czy też zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), który może zwiększać ryzyko rozwoju raka szyjki macicy. Nie wszystkie choroby mogą mieć objawy świądu, pieczenia czy upławów. Infekcja intymna bez objawów może występować nawet w 50% przypadków.
Jak radzić sobie z dokuczliwymi objawami infekcji intymnych?
Jest wiele różnych infekcji jakie mogą spotkać intymne okolice kobiet. Ważne jest, aby mieć świadomość ryzyka jakie dane infekcje mogą za sobą nieść. Należy przeciwdziałać możliwości zakażenia następującymi sposobami:
- dbając o higienę intymną – nie powinno wprowadzać się mydła, płynu lub żelu do wnętrza pochwy, aby nie zaburzać właściwej flory bakteryjnej
- Wybierając bawełnianą, przewiewną bieliznę,
- stosując zdrową dietę – unikanie słodyczy (nadmiar cukru we krwi zwiększa ryzyku zakażeń grzybicznych) oraz spożywanie naturalnych jogurtów,
- unikając agresywnych detergentów czy też ubrań z syntetycznych materiałów,
- profilaktyką oraz wczesną diagnozą, które może zapobiec zakażeniu, a także poprawić jakość życia kobiet;
- stosując środki ochrony (prezerwatywy) podczas stosunku
- stosując leki które mają potwierdzona skuteczność w leczeniu najczęstszych infekcji, czyli bakteryjnych, grzybiczych oraz wywołanych rzęsistkiem – np. Betadine VAG, zawierający jodowany powidon.
Pamiętajmy, że około 30% infekcji intymnych może mieć z kolei etiologię mieszaną, czyli np. bakteryjno-grzybiczą. Dlatego ważne jest, aby skutecznie wyeliminować źródło zakażenia – należy sięgać właśnie po te leki, które skutecznie eliminują zarówno bakterie, jak i grzyby. Najlepiej skonsultować z lekarzem, jakie leki wybrać do leczenia infekcji.
Rzetelna wiedza na temat przyczyn, objawów i sposobów leczenia jest kluczowa, aby uniknąć otrzymania infekcji i jej późniejszych powikłań albo nawracających infekcji intymnych.
Dr n. med. Monika Stołyhwo- Gofron
M. Zimmer et al., Rekomendacja Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników odnośnie zastosowania antyseptyków w przypadkach nieswoistych stanów zapalnych pochwy; Grupa Robocza PTGiP; Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2020 tom 5, nr 2, strony 90–97
M. Wielgoś et al.; Zakażenia pochwy; Wydawca: VM Media sp. z o.o., Gdańsk 2013
Charakterystyka Produktu Leczniczego Betadine VAG.